Het lijkt onbegonnen werk om de ‘soep’ van waterplanten rond Buitencentrum de Weerribben in Ossenzijl te verwijderen. Toch is het belangrijk om de waterwaaier, zoals deze ‘invasieve exoot’ heet, uit alle macht te bestrijden, zo blijkt zaterdag. ,,Het verspreidt zich ontzettend snel.’’
Met de hark in de hand gaan bezoekers deze ochtend de woekerende waterplanten te lijf. Onder wie Susanne Gabrieel, die op een steenworp afstand van het buitencentrum in Ossenzijl woont. Ze roert door de dikke laag groene ‘soep’ in het water. Ook kleinzoon Inze (4), op bezoek bij oma, helpt een handje. ,,Eén keer met de hark erdoorheen en je haalt er al veel uit’’, constateert Gabrieel. ,,Het is behoorlijk zwaar werk.’’
Gabrieel gaat het liefst drie keer in de week zwemmen in buitenwater, maar niet op deze plek bij het buitencentrum. Simpelweg omdat het geen doen is met die enorme hoeveelheid waterplanten. ,,Dit is een mooie plek voor de buurt, ook voor de kinderen, omdat er verder geen zwemgelegenheid is. Maar het is geen doen.’’
Een paar maanden geleden is bij het buitencentrum een gloednieuw zwemtrapje gekomen, maar dat wordt niet veel gebruikt. ,,Ik heb er één keer gebruik van gemaakt, maar kwam niet verder dan 20 meter. Je voelt door de planten veel weerstand bij de armen en benen. Zeker voor kinderen is dat niks.”
Wat kun je zelf doen?
Vanuit Nationaal Park Weerribben-Wieden, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Waterschap Drents Overijsselse Delta, de provincie Overijssel en de gemeente Steenwijkerland is voor de zomer het project ‘Exoten uit de sloten’ begonnen. ,,Het voornaamste doel is om mensen te vertellen wat ze zelf kunnen doen om te helpen deze waterplanten te bestrijden’’, vertelt boswachter Thirza Vredenburg.
Invasieve exoten zijn planten en dieren die van nature niet in Nederland voorkomen, maar door menselijk handelen hier terecht zijn gekomen. Bijvoorbeeld omdat mensen hun afgedankte aquariumplanten in de sloot achter hun huis hebben gedumpt. Met alle gevolgen van dien, ‘want het verspreidt zich ontzettend snel’, zegt Vredenburg.
Ook bootjesliefhebbers kunnen hun steentje bijdragen. ,,Als je merkt dat er waterplanten in je motor zitten, haal ze er dan uit en neem ze mee in je boot of gooi ze aan de kant’’, tipt Vredenburg. ,,Dan drogen ze en kunnen ze geen kwaad meer. Maar gooi ze niet terug in het water en laat geen resten aan je schroef zitten. Als je dan ergens anders heen vaart, neem je stukjes van de plant mee. Die vermenigvuldigt zich vervolgens op een andere plek.’’
Planten herkennen
Bart Rosenboom, technisch specialist exoten bij het waterschap, heeft verschillende bakken met invasieve, exotische waterplanten uitgestald voor de bezoekers. ,,Zodat mensen de planten kunnen herkennen en aan ons doorgeven waar ze iets hebben aangetroffen. Wij houden alles bij in een computersysteem. Kijk, dit is vallisneria. Op één plek in Blokzijl in het water terechtgekomen, en nu zit heel Blokzijl eronder.’’
,,Alleen met een gemeenschappelijke aanpak is dit probleem beheersbaar te krijgen’’, verwacht Hans Pereboom, bestuurder van het Waterschap Drents Overijsselse Delta. ,,Ik denk niet dat we het helemaal wegkrijgen, daarom is het goed om het bij de bron te bestrijden. Voorkomen is beter dan genezen.’’
Dit artikel verscheen in de Stentor op 22 september 2024 en is geschreven door Marianne Weegenaar.